Εντελβάις ή Αντί προλόγου

"Συναντιόμασταν συχνά με τον Πωλ Κλέε. Συνήθως συναντιόμασταν στο μεσημεριανό ή μετά το γεύμα στο καφενεδάκι της Theatiner Strasse (του Μονάχου). Ο Καντίνσκυ, όταν βρίσκονταν στην πόλη, εμφανιζόταν καθημερινά στην ώρα του και μονοπωλούσε το κοινό σαν βασιληάς χωρίς στέμμα.Ο Κλέε, αν και όποτε εμφανιζόταν, περνούσε απαρατήρητος. Ξαφνικά ήταν εκεί, έπαιρνε μια καρέκλα και χωνόταν σε μιαν άκρη καβαλώντας την ανάποδα, πετώντας το βαρύ ελβετικό του «Was machst Du?». Φαινόταν να με συμπαθεί γι αυτό συχνά ερχόταν να καθήσει δίπλα «σε αυτόν το νεαρούλη».

Δεν μπορούσες ποτέ να έχεις μια κανονική συζήτηση με τον Κλέε. Μία στο τόσο θα έκανε μιαν ερώτηση, αλλά στις απαντήσεις του ήταν πάντα μονολεκτικός. Όταν η συζήτηση άναβε, θα πετούσε ξαφνικά και όχι πολύ συχνά κάποιο δυνατό, κοφτό, προσβλητικό και ειρωνικό σχόλιο. Η βαριά ελβετική του διάλεκτος εισέβαλε ξαφνικά στο χώρο και προκαλούσε ξεσπάσματα γέλιου στην ομήγυρη. Συνήθως μόλις καθόταν έβγαζε από την τσέπη του κάποια μολύβια, όχι μεγαλύτερα από μια ίντσα, κι έψαχνε κάπου να ζωγραφίσει --το μενού, τα περιθώρια της εφημερίδας, ή συχνότερα το σημειωματάριό μου, που το έπαιρνε χωρίς να ρωτήσει. Ζωγράφιζε ακατάπαυστα ότι κι αν συνέβαινε γύρω του. Τα δάχτυλά του έπρεπε να είναι απασχολημένα. Ποτέ δεν μάζευε τις ζωγραφιές του. Έχω κρατήσει τα σημειωματάριά μου με ντουζίνες σχέδιά του.

Το έτος 1912 ήταν μοιραίο για την ομάδα του Γαλάζιου Καβαλάρη. Ο Καντίνσκυ επιτέλους εγκατέλειψε οριστικά τη σχηματοποίηση και έγινε απολύτως αφηρημένος. Ο Κλέε, ο οποίος ως τότε δούλευε μόνο γραφικά, ξαφνικά ανακάλυψε το χρώμα.

Θυμάμαι ένα διασκεδαστικό επεισόδιο. Σπάνια έτρωγα το μεσημέρι στο καφενείο. Μια μέρα όμως αποφάσισα να παραγγείλω ένα κλασσικό γερμανικό πιάτο, Ei mit Spinat, τηγανητό αυγό με σπανάκι. Πριν μου σερβίρουν το φαγητό μου, χρειάστηκε να αφήσω τη θέση μου διότι με κάλεσαν έξω. Όταν επέστρεψα, βρήκα τον Κλέε να έχει καθήσει με το πιάτο μου μπροστά του και με τη μύτη του μολυβιού του να σχεδιάζει χρησιμοποιώντας κατά βούληση το λευκό, το κίτρινο και το πράσσινο του φαγητού. Μια γελαστή παρέα τον είχε περικυκλώσει. Φυσικά, έχασα την όρεξή μου όταν το φαγητό μου μου παρουσιάστηκε αλά Κλέε. Όμως, αποφάσισα να πάρω αυτό το καλλιτεχνικό πρωτόλειο στο σπίτι. Αλλά, δεν κατάφερα να το συντηρήσω.

Ο Κλέε δεν είπε τίποτε. Όλα αυτά ήταν απολύτως φυσικά για κείνον."

Ernest Harms, άρθρο στο Art Journal, Χειμώνας 1972-1973

Του μπη κοντίνιουντ με το νέον έτος.Καλή χρονιά, όμορφα παιδιά - η περιπέτεια αρχίζει!

το πρώτον έργο είναι Βασίλης Κανδίσκυς και το δεύτερον Πωλ Κλέε. Στον Κλέε ευκόλως ανακαλύπτεται ένα αυγό μάτι. Δικός μου ο Πωλ. Μ αρες που ο Γαλάζιος Καβαλάρης λινκ ξεχωρίζει ως γαλάζιος.