Tου σπείραι τον σπόρον αυτού

Nούννα Ντάουλ Ισουνίγιε στη γλώσσα των Τσερόκη σημαίνει "το Μονοπάτι του Θρήνου μας". Έτσι ονομάζουν μία από τις τραγικότερες στιγμές στην ιστορία τους και μία από τις πιο σκοτεινές σελίδες στην ιστορία της Νέας Γης. Έτσι ονομάζουν το δρόμο στον οποίο τους οδήγησαν οι "πολιτισμένοι" αγγλοσάξωνες δολοφόνοι τους για να τελειώνουν με τους ενοχλητικούς ακτήμονες.

Πάνω από 16.000 Τσερόκη - άνδρες, γυναίκες, παιδιά- υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη γη τους, στη Γεωργία, μες στον σκληρό και άγριο χειμώνα του 1838, για τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Πάνω από τεσσερις χιλιάδες - ο ένας στους τέσσερις- άφησε την τελευταία του πνοή πριν φτάσουν στον τόπο που τους έδιναν αντί της γης τους. Όχι στο δρόμο, όπως φαντάζεται ίσως κανείς. Τουλάχιστον όχι οι περισσότεροι. Οι περισσότεροι πέθαναν από επιδημικές νόσους, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στα οποία τους έκλεισε ο ομοσπονδιακός στρατός, με εντολή του κατ' εξοχήν υπεύθυνου της γενοκτονίας, αμερικανού προέδρου Μάρτιν Βαν Μπιούρεν.

Ο Ιερώνυμος κι οι γιοί του, υπερασπιστές του Γένους

Όσοι Τσερόκη επιβίωσαν, με αγώνα κράτησαν ζωντανές τις παραδόσεις τους, στοιχεία του τρόπου ζωής τους, τους μύθους τους και τους καρπούς της γης που τους έδιναν την τροφή. Ανάμεσά τους οι καρποί μιας φασολιάς που κατά παράδοσιν οι Τσερόκη φύτευαν στα "πόδια" των φυτών του καλαμποκιού, εξασφαλίζοντας μια πολύτιμη δεύτερη σοδειά.

Για τις γενιές που ακολούθησαν, οι σπόροι αυτοί έγιναν φυλαχτό και όπλο κατά της αμνησίας. Ζήσαν και σώθηκαν και έγιναν η ίδια τροφή από γενιά σε γενιά, χωρίς αλλαγές, "βελτιώσεις" και πειράγματα. Το 1977 ένας απόγονος Τσερόκη που δε ζει πια, ο Δρ. Ιωάννης Φτελιά, χάρισε τους απογόνους των σπόρων στο ειδικό ίδρυμα διάσωσης σπόρων των ΗΠΑ, το Seed Savers Exchange. Οι πρόγονοί του, είπε, είχαν μεταφέρει και σώσει τον σπόρο "χωρίς να τον αποχωριστούν ποτέ σε ολόκληρο το μονοπάτι του θρήνου μας".

Τον σπόρο του φασολιού και του Φτελιά θύμισε, μεταλλαγμένη όπως κι εμείς κι οι τροφές μας πια, μια είδηση που ήρθε από την ήσυχη και ευημερούσα Σκανδιναυία.

Ήταν μία από τις πιο εντυπωσιακές ειδήσεις, χάρη στην εσάνς επιστημονικής φαντασίας που προφανώς ανέδιδε. Κι έλεγε πως, ένα νορβηγικό νησί, περίπου χίλια χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο γίνεται η "τράπεζα" μες στην οποία θα φυλαχθεί το θησαυροφυλάκιο των σπόρων, το οποίο δημιουργούν από κοινού πέντε κράτη.

Το θησαυροφυλάκιο θα έχει μήκος 50 μέτρα και πλάτος πέντε. Ο φυσικός χώρος που θα το φιλοξενήσει είναι ένα φυσικό κοίλωμα, στο όρος του νησιού Σπιτσμπέργκεν το οποίο θα ενι9σχυθεί με ένα μέτρο προεντεταμένου σκυροδέματος. Θα τεθεί, δε, υπό την επιτήρηση κι επιστασία του Παγκόσμιου Κληροδοτήματος Ποικιλότητας Εσοδείας, που εδρεύει στη Ρώμη.

Στο παγωμένο θησαυροφυλάκιο, που κάποιοι χαρακτήρισαν "Φορτ Νοξ των σπόρων", θα φιλοξενηθούν σπόροι, οι οποίοι ανήκουν σε πάνω από ένα εκατομμύριο είδη φυτών κι έχουν συγκεντρωθεί από όλο τον κόσμο.

Έτσι λοιπόν, σε περίπτωση ολικής καταστροφής, οι σπόροι θα σωθούν, να γίνουν τροφή για τους ανθρώπους που έρχονται. Σε μια περίπτωση ολικής καταστροφής που, το πιθανότερο είναι πως θα επιφέρουν οι ίδιοι άνθρωποι. Αυτοί οι άνθρωποι που οι σπόροι τους είναι της χρήσης, του εμπορεύσιμου όλου και της σιωπής. Που οι σπόροι τους δεν μπορούν να διηγηθούν μια ιστορία, σαν συγκλονιστική ιστορία του ανθρώπου που διηγούνται οι φασολιές των Τσερόκη.

Το κείμενο, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ρήξη. Η εικονογραφηση του ευλογ.