Το βαθυκόκκινο λουλούδι

Ο Μεσαιωνικός πολεμιστής, δεν απείχε πολύ στη λογική του πολέμου από το Σαμουράι. Συνδύαζε την πάλη και το ξίφος στις επιθέσεις του. Εκεί που διέφερε ήταν στην τεχνική και τη μέθοδο. Η αγριότητα εδώ δεν απαλύνονταν από τη χάρη της αυστηρότητας που διέκρινε τον ιάπωνα ξιφομάχο.

Η ευγένεια του Ιππότη είναι μεταγενέστερο προϊόν, και η χάρη κερδίθηκε μάλλον στην περίοδο που η κυρίαρχη τάξη επιθυμούσε να αποτινάξει από πάνω της το παρελθόν της βαρβαρότητας και ωμότητας –κάτι που έγινε σε περιόδους ευημερίας, τις περιόδους των μεγάλων αποικιοκρατικών αυτοκρατοριών της Δύσης. Τότε η ξιφασκία γίνεται η τιμημένη, λεπτή κι ευγενής, κύρια αμυντική τέχνη, το αγαπημένο παιγνίδι των αυλικών, η αγορίστικη χαρά των «τριών σωματοφυλάκων» και των ομοίων τους. Τότε η χάρη στους αγώνες επίδειξης ανοίγει το δρόμο για την καρδιά των κυριών της αυλής και στέκεται δίπλα σε άλλα ανδρικά τάλαντα, όπως η μουσική και το τραγούδι. Το ξίφος κι η τέχνη του γίνονται στολίδι των δανδήδων, δικαίωμα στο κράτημα του ξίφους αποκτούν οι ανώτερες τάξεις. Πρόκειται περί ταξικού προνομίου, μετά τον 17ο αιώνα, οπότε και η ξιφομαχία ομοιάζει πιά με αυτή που σήμερα γνωρίζουμε. Όσο για τον απλό λαό, αυτος συνεχίζει να χρησιμοποιεί τις γροθιές του.

Και στη Δύση, τόσο στο πεδίο πολέμου όσο και στους αυλικούς αγώνες επίδειξης, εμφανίζονται τα δύο ξίφη. Μόνο που, δεν είναι δύο ίσου μήκους –όπως τα νταϊτό του Σαμουράι- αλλά ένα μικρό, λίγο μεγαλύτερο από μαχαίρι, κι ένα μεγάλο. Η κίνηση επίδειξης εδώ, στους αυλικούς αγώνες, ήταν η δυνατότητα του ξιφομάχου να χειρίζεται, περιστρέφει και πιάνει τα ξίφη του από τη λάμα, φορώντας απλώς τα γάντια του - τα ίδια γάντια που αν έπεφταν κάτω, θα προκαλούσαν σε μάχη ως το θάνατο, λέει ο μύθος. Ένας απόηχος των εντυπωσιακών αυτών ασκήσεων έχει επιβιώσει σε νούμερα του τσίρκου, απ όπου κάποιος μπορεί να πάρει μια ιδέα.

Μετά τον 16ο αιώνα, ευγενείς αντίπαλοι χρησιμοποιούν το ξίφος τους σε μονομαχίες, προασπίζονται την τιμή τους και την τιμή των κυριών, κι αρκεί ο ελαφρύς τραυματισμός του αντιπάλου για να τελειώσει ο αγώνας. Το ποθούμενο ήταν, μια απλή λύση της συνεχείας του δέρματος, μια γρατσουνιά, στο κεφάλι, η οποία δεν έθιγε τα μάτια. Η γρατσουνιά αυτή ονομάστηκε από το λαό «ερυθρό άνθος», rote plume, red flower.

Η συνήθεια πολλών συγγραφέων ή και κινηματογραφιστών να στολίζουν με ουλές τα πρόσωπα των ηρώων τους από κείνη την εποχή, έχει βαθιά ιστορική βάση. Κάθε ουλή αποτελεί «στολίδι» ήττας από άξιο αντίπαλο, καθώς ήταν αντίθετο στην ηθική της εποχής να επιδιώξει κανείς το «ερυθρό άνθος» από κάποιον νέο κι άπειρο στην ξιφασκία. Σε περιπτώσεις που ένας νεαρός ξιφομάχος επέμενε να καλεί σε μονομαχία, τότε ο έμπειρος αντίπαλος όφειλε απλώς να αποφύγει τα οκτώ πλήγματα, οκτώ επιθέσεις. Τότε θεωρούνταν νικητής και κανείς δεν πάθαινε τίποτε –θα ήταν προσβολή, όμως, κι ένδειξη ανανδρίας να χτυπήσει ο ίδιος ένα «παιδαρέλι».

Η ικανότητα αυτή, της καλής άμυνας, ήταν και το διαβατήριο για τις διασημότερες κι ισχυρότερες λέσχες ξιφομαχίας της εποχής. Το υποψήφιο μέλος όφειλε να αντιμετωπίσει επιτυχώς τρεις επιθέσεις του καλύτερου ξιφομάχου της λέσχης στην οποία ήθελε να εισέλθει. Το ερυθρό άνθος ήταν συνήθως το τέλος αγώνων μεταξύ αντιπάλων λεσχών ή αγώνων επίδειξης με υψηλά χρηματικά έπαθλα στην ίδια λέσχη. Έτσι εμφανιζόταν η επόμενη γενιά φημισμένων ξιφομάχων, μες από τέτοιους αγώνες χτιζόταν η διασημότητα ενός «πολεμιστή των σαλονιών».Τίποτε αντίστοιχο δε θα βρει κανείς στην Ιαπωνία, όπου η τιμή καθορίζει κάθε πεδίο του ανθρωπίνου βίου.