Την αγάπη μου και μίαν καλύβην

για το Σραόσα και τα λιβερικά του
για το τραγί που χρειάζεται μια θάλασσα για τις πετρούλες
για τον Τσέλιγκα να μη στενοχωριέται για λαμαρίνες

Από τις Διαστάσεις η μεταφορά του ερωτήματος που έθεσε η Ομπζέρβερ σε μερικούς από τους γνωστότερους ταξιδιωτικούς συντάκτες: «Έχετε ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Αν σας έλεγαν να διαλέξετε έναν και μόνο τόπο όπου θα θέλατε να επιστρέψετε, ποιος θα ήταν;».

Δεν έχω, φυσικά, ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, μα έχω ταξιδέψει όσο μπόρεσα. Με λεωφορεία, με τραίνα, με αυτοκίνητα, με τουκ τουκ, με αεροπλάνα, με ελικόπτερα, με τα πόδια, με γαϊδουράκι, με καμήλα. Όμως, απ όλα τα ταξίδια, απ όλα, απ όλη την ομορφιά, είναι μόνο μια φωτογραφία που την πηγαινοφέρνω από γραφείο σε γραφείο. Όταν φεύγω μαζεύω τη φωτογραφία του αυτοκράτορα και μετά ξεκολλάω την φωτογραφία αυτή απ τον τοίχο. Είναι ο τόπος που θα ζήσω τα τελευταία χρόνια της ζωής μου, αν το αξιωθώ.

Είναι μια παραλία μικρή, κοντά στην κωμόπολη Ταμπού της Ακτής Ελεφαντοστού. Τρία τέσσερα χιλιόμετρα από τον κοντινότερο οικισμό. Κοντά στα σύνορα της (πουτ δη) Κοτ Ντ’ Ιβουάρ με τη Λιβερία. Είχα κατέβει εκεί το θέρος του 1996. Ήταν άσχημη εποχή, όλη η περιοχή των συνόρων, λίγο πιο πάνω απ το Ταμπού κι ως το βορειότερο σημείο, ήταν στρατόπεδα προσφύγων.

Θυμάμαι καθαρά τις πολλές ζωγραφιές του Μπομπ Μάρλεϋ στις λαμαρίνες ή τις ασβεστωμένες λάσπες των φτωχόσπιτων. Rastaman Vibrations, yeah… θυμάμαι δίμετρες, τρίμετρες μυρμυγκοφωλιές από κόκκινο χώμα. Θυμάμαι το κοτόπουλο κατζενού με τα τέσσερα διαφορετικά είδη καυτερής πιπεριάς. Θυμάμαι πως το Ταμπού ήταν μια νυσταγμένη κωμόπολη πριν γίνει προσφυγομάνα. Θυμάμαι που πρόσφυγες και ντόπιοι ανήκουν στην ίδια φυλή, τους Κρου. Θυμάμαι πως χτίζαν τις λασποκαλύβες μες σε λίγες ώρες. Το πατημένο χώμα, τα ξύλα, τη λάσπη, τα μπανανόφυλλα στη σκεπή.

Θυμάμαι το Γιώργο του Ταμπού, της Ταϋλάνδης, του Μπουρούντι. Θυμάμαι τη Φλωράνς να ανησυχεί αν παίρνω την αγωγή για την ελονοσία, θυμάμαι τα «παιδιά» της Σελίν φωτογραφίες κολλημένες στο προσκεφάλι της, τα δικά της κονίσματα, θυμάμαι το ροζάριο της που μετρούσε παρακλήσεις για τις ζωούλες και το χεράκι της φιλώ. Θυμάμαι την Εμμανουέλλα. Θυμάμαι το μουσακά με σολανόν το αφρικανικόν και κρέας πιθήκου που μ’ έβαλαν να μαγειρέψω – δεν είχε άλλο κρέας στην αγορά. Ήταν ευτυχισμένος ο Γιώργος. Είχε δυό χρόνια να έρθει στην πατρίδα «να φάει ελληνικό φαΐ της προκοπής».
Θυμάμαι τον Κερέκε που στα 10 του χρόνια έβγαινε με την πιρόγα στον ωκεανό να βγάλει το φαϊ της οικογένειας. Θυμάμαι την παρασίτωση που με ταλαιπώρησε κοντά δυό μήνες. Θυμάμαι το στρατόπεδο της έμπολα. Θυμάμαι τον πάδρε Εστέμπαν τον αρχεντίνο της θεολογίας της απελευθέρωσης που αναλάμβανε τα παιδιά δολοφόνους – οκτώ ετών, εννιά ετών – και αγωνιζόταν να τα κάνει παιδιά ξανά. Είχε έρθει για το μουσακά, καλεσμένος του Γιώργη μας. Πήγα να τον δω στο σχολειό του, με προσκάλεσε για την επομένη. Θυμάμαι πως χαίρεται τη μέρα που θα βρέξουν τα σεντόνια τους, παιδιά δέκα, δώδεκα χρονώ θα βρέξουν τα σεντόνια τους, γιατί «ξαναγυρίζουν στην παιδική ηλικία», γιατί δεν είναι πια δολοφόνοι.

Θυμάμαι τον Αδόλφο Μονέ. Ήταν 13 μηνών. Ούτε η σκόνη του δε θα χει μείνει πια. Θυμάμαι τον Αδόλφο Μονέ, τον ασθενή του AIDS, τον προφήτη μου και φύλακα άγγελό μου, ων έδωκεν εμοί ίνα άνθρωπος μείνω. Λέω συχνά την ιστορία του, την ιστορία μας, που μου έδειξε πόσο λίγη είμαι, πόσο μεγάλη ιδέα είχα για τον εαυτό μου. Τώρα σας ντρέπομαι, είστε καινούριοι φίλοι, μα ναι, λέω συχνά για τον Αδόλφο. Για να με μνημονεύει, για να πολεμάω τη σκληροκαρδία.

Θυμάμαι πως, όταν έφτασα κοντά στα όριά μου, πήγαμε για μπάνιο. Πρόταση του Γιώργου --με κατάλαβε. Πήγαμε στην παραλία Τοχολού, που μου σύστησε με την αξέχαστη φράση «τύφλα να χει το Μπακάρντι». Εδώ, αυτή.
Στο βάθος φαίνεται το αμάσητο λαντ κρουζερ. Εκεί, λίγο πιο πίσω απ την καλύβη μου. «Μου», ναι, «μου». Την έκλεισα - μου την υποσχέθηκε ο κατασκευαστής αυτοπροσώπως. Ο μόνος εργολάβος που συμπάθησα στη ζωή μου. Δηλαδή, υποσχέθηκε να μου χτίσει μία ολόιδια δίπλα για να κάνουμε παρέα, αλλά εμένα η καλύβη μου είναι αυτή που βλέπετε. Είναι αυτή στα όνειρά μου, απ έξω κάθομαι κι αγναντεύω τα κύματα του Ατλαντικού, κι ακούω την βουή τους και καμμιά φορά, σταματάω να μουρμουρίζω ουάν λαβ κι αρχίζω να μουρμουρίζω "τελειώνει ο ελληνικός καφές, να πάω αύριο στο χωριό να τσεκάρω τα μέηλ και να παραγγείλω απ τα διαδίκτυα". Είναι αυτή που ζω μαζί με ένα σοκολατένιο τόσο δα αγοράκι, το λένε Αδόλφο και το αγαπάω και του μαθαίνω γράμματα και με μαθαίνει το κόλπο να σκαρφαλώνω για καρύδες με τη μάχαιρα στο στόμα.

Ίσως ο εργολάβος δεχθεί να μου δώσει την παλιά και να προτιμήσει την καινούρια…

Του μπη κοντινιουντ (ουενέβερ) ουηθ παρτΤου, δη γκανάιαν αντβέντσα’

Η δεύτερη φωτογραφία μπορεί να είναι από το Ταμπού μπορεί όμως να είναι κι από τη Γκάνα. Δε θυμάμαι σίγουρα.