Ιουλιανός ο Παραδάκης

ένα σχόλιο πάνω στην εξουσία και τη διαφθορά

Ο Πόπλιος Έλβιος Περτίναξ (Publius Helvius Pertinax) ανέβηκε στο θρόνο των Καισάρων μετά τη δολοφονία του Κόμμοδου, του αυτοκράτορα μονομάχου. Μορφωμένος, γενναίος και έντιμος, ήταν λογικό να μη κρατηθεί πολύ τη θέση. Αν και, τη χαριστική βολή δεν του την έδωσε κάποια απόφαση συγκλητικών ή κύκλων της επισήμου εξουσίας, αλλά τα άδεια ταμεία της αιώνιας πόλης. Χωρίς χρήματα ήταν αδύνατον να κερδίσει την πίστη των πραιτωριανών φρουρών. Τον δολοφόνησαν στις 28 του Μαρτίου του 193 μ.Χ.. Είχε κυβερνήσει μόλις 87 ημέρες.

Λίγες ώρες είχαν περάσει από τη δολοφονία του Περτίνακα, όταν ο Φλάβιος Σουλπικιανός, ο πεθερός του, πήγε να βρει τους δολοφόνους. Όχι βεβαίως για να ζητήσει τα ρέστα - ήταν πολιτισμένος άνθρωπος. Σκοπός του ήταν να πείσει την πραιτωριανή φρουρά να τον ανακηρύξει αυτοκράτορα. Βιάστηκε να τους βρει πριν τον προλάβει κάποιος άλλος, δηλαδή. Βιάστηκε να τους υποσχεθεί αδρότατες αμοιβές.

Αν αυτός δεν είχε τσίπα πάνω του, στους πραιτωριανούς κάτι είχε απομείνει. Φοβήθηκαν ότι απώτερος στόχος του ήταν να τους εκδικηθεί, αφού τους καθησυχάσει ότι τάχαμου θα πληρωθούν. Φοβήθηκαν ότι πρώτα θα ανέβει στο θρόνο κι ύστερα θα τους πάρει τα κεφάλια. Φυλάσσοντας τους χιτώνες τους για να έχουν τους μισούς, λοιπόν, οι προνομιούχοι στρατιώτες του παλατιού αποφάσισαν πως έπρεπε να απευθυνθούν και στους λοιπούς πλουσίους της πόλης. Έστειλαν πάραυτα στους έχοντες και κατέχοντες αγγελιοφόρους για να τους ανακοινώσουν πως, όποιος έδινε τα περισσότερα θα κέρδιζε την υποστήριξή τους και θα ανέρχονταν στο θρόνο. Έπρεπε, έλεγαν, να βιαστούν, καθώς ο πρώτος των υποψηφίων αυτοκρατόρων ήταν ήδη στο στρατόπεδό τους.

Ο μόνος που συγκινήθηκε ιδιαίτερα από την πρόσκληση, ήταν ο Δίδιος Ιουλιανός.

Ο Μάρκος Δίδιος Σεβήρος Ιουλιανός (Marcus Didius Severus Julianus), ήταν από παλιά, αριστοκρατική οικογένεια της Ρώμης. Γεννημένος τον Ιανουάριο του 137 μ.Χ., προστατευόμενος της μητέρας του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, Δομιτίας Λουκίλλας (Domitia Lucilla), ανήλθε γρήγορα σε υψηλά διοικητικά αξιώματα. Υψηλά αλλά όχι από αυτά που σε βάζανε στη ρότα για το θρόνο.

Παρότι εξορίστηκε από τον Κόμμοδο για ένα μικρό διάστημα, ως συνωμότης, επέστρεψε γρήγορα στη Ρώμη, χάρη στην κινητοποίηση της οικογένειάς του. Δεν ήταν πάντως από τις προσωπικότητες που συμπαθούσαν οι ρωμαίοι: ο ρωμαϊκός λαός, παρά την γενική εντύπωση, δεν σέβονταν καθόλου τους ηδυπαθείς ούτε όσους είχαν πλουτίσει εύκολα.
Τα ανεμομαζώματα της περιουσίας του Δίδιου Ιουλιανού, θα αποδεικνύονταν διαολοσκορπίσματα. Ο πλούσιος και φιλόδοξος, αν και όχι ιδιαίτερα ευφυής, άνδρας κατέφθασε στα ανάκτορα, ακολουθώντας τους πραιτωριανούς απεσταλμένους. Στάθηκε εξω από τις πύλες του στρατοπέδου των πραιτωριανών, ενώ ο Φλάβιος Σουλπικιανός ήταν εντός. Οι δύο άνδρες άρχισαν να «μονομαχούν», δίνοντας στην ιστορία την ευκαιρία να καταγράψει την μοναδική ως τώρα Ανοικτή Δημοπράτηση μιας Αυτοκρατορίας.

Η τιμή εκκίνησης ορίστηκε σε 10.000 σεστέρσιους ανά πραιτωριανό. Ο Σουλπικιανός πίστεψε ότι είχε κερδίσει όταν, γενναιόδωρα, προσέφερε 20.000 - τα διπλά. Ένα ποσό πέρα από κάθε προσδοκία ακόμη και αυτών των στρατιωτών. Ο Ιουλιανός παρέμεινε για λίγο σιωπηλός. Κι ύστερα έκανε μία αντιπροσφορά που δεν μπορούσε ο αντίπαλός του να χτυπήσει, που κανείς στη Ρώμη δε μπορούσε να χτυπήσει: προσέφερε 25.000 σεστέρσιους σε κάθε στρατιώτη, ποσό αντίστοιχο με πλήρεις μισθούς είκοσι (20) ετών. Έστρεψε μάλιστα την ανοιχτή του παλάμη προς τους στρατιώτες, δείχνοντας "πέντε" - δείχνοντας πόσο ψηλά ανέβαζε τον πήχη, καθώς φοβόταν ότι η φωνή του θα καλύπτονταν από το θόρυβο.

Πάραυτα, η αυτοκρατορία κατακυρώθηκε στο Δίδιο Ιουλιανό. Τους αυτοκράτορες, βέβαια, επισήμως δεν τους εξέλεγε ή αποδέχονταν η πραιτωριανή φρουρά. Τον τυπικό λόγο είχε η Σύγκλητος. Η διαλυμένη και φοβισμένη Σύγκλητος, που ήταν αδύνατον να αντιδράσει. Ακριβώς αυτή η αποδοχή της Συγκλήτου, είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο ο Ιουλιανός περιελήφθη στη λίστα των αυτοκρατόρων. Αντεξε στο θρόνο μόλις εξηνταέξι ημέρες. Από την πρώτη του μέρα, ο λαός της Ρώμης είχε βγει στους δρόμους απαιτώντας να εγκαταλείψει ο καταχραστής. Η τρομοκρατημένη Σύγκλητος, όμως, υπάκουσε στο λαϊκό αίσθημα μόνο όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος έφτασε με τις λεγεώνες του προ των πυλών. Τότε και μόνον τότε δόθηκε η εντολή για την εκτέλεση του πλούσιου κι ανόητου Δίδιου Ιουλιανού.Στις προτομές, Περτίνακας και Δίδιος στη σειρά. Η πεταλούδα: κάποιος τη βάφτισε με το οικογενειακό όνομα του τελευταίου. Μου φάνηκε ωραίο σχόλιο.

Για όσους ξέρουν λατινικά, περισσότερα εδώ. Για τους αγγλομαθείς, περισσότερα εδώ.