«Οι αρχαίοι θεοί περπατούν ακόμη τη Γη»

O Mike Scott, ψυχή της θρυλικής κέλτικης ροκ μπάντας των Waterboys, μιλάει στη Μιραντολίνα, λίγο πριν τις ανοιξιάτικες συναυλίες τους στην Ελλάδα, για τη στιχουργική του, τον Πάνα και τους αρχαίους θεούς, την πρώτη φορά που άκουσε ελληνικό κλαρίνο, την κέλτικη φύση και το θεϊκό πρόσωπο των Ιρλανδών.

Στον Μωσαϊκό μας με το βαφτισμένο από τον Μάικ ευλόγ, γιατί η αγάπη του υπήρξε αίτιο κι αφορμή της τόλμης μου να ζητήσω τη συνέντευξη.

For the man himself: Thank you for being rare, precious and not gone (a song that a fellow blogger remembered because of this interview). And a big greek hug, for his kind heart, to the Waterboys’ forum and site administrator, Michael Mφnsters.

We ’re sailing on a strange boat
Heading for a strange shore
We ’re sailing on a strange boat
Heading for a strange shore
Carrying the strangest cargo
That was ever hauled aboard

Είναι μια από τις μπάντες που σημάδεψαν τις δεκαετίες του 80 και του 90 διεθνώς. Είναι από τις μπάντες που σημάδεψαν μια εποχή. Οκ. Ειλικρίνεια: Είναι από τις μπάντες που σημάδεψαν εμένα. Από τις μπάντες που δεν τις νίκησε ούτε θα τις νικήσει ποτέ ο χρόνος, που όταν ερωτεύομαι γίνονται βάλσαμο και πληγή. Καμμιά φορά νομίζω πως, αν δεν υπήρχαν οι Waterboys δε θα μπορούσα να ερωτευτώ.

Η ψυχή τους, ο Mike Scott. Ένας μουσικός ευαίσθητος και ιδιοφυής. Όνομα και πράγμα – Σκωτσέζος. Γεννημένος στην «Αθήνα του βορρά», το Εδιμβούργο, απόκτησε την πρώτη του κιθάρα τελειώνοντας το δημοτικό και δεν την άφησε ποτέ από τα χέρια του (σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου!). Ξεκίνησε παίζοντας πανκ για να καταλήξει νερόπαιδο. Να καταλήξει σε αυτό τον μαγικό ήχο των Waterboys, που συνοδεύει την καθαρόαιμη κέλτικη ποιητική του.

Ο Mike έχει σπουδάσει λογοτεχνία και φιλοσοφία κι έχει βαθιά αγάπη για τους πρότερους κέλτες ποιητές –το βλέπεις πεντακάθαρα στα τραγούδια του. Όσο για τους μουσικούς ήρωές του, όλοι είχαν δυνατό στίχο – ξεχωριστά ο Dylan κι η Patti Smith έγραψε για τα όμορφα μάτια της το πρώτο του χιτ, το A girl called Johnny… Πέρα απ την ιστορία: ο Mike Scott δέχθηκε αμέσως να μιλήσει σε ένα τυχαίο ρωμέικο ευλογ και έστειλε τις απαντήσεις χωρίς καθυστέρηση, συνοδεύοντάς τες με ένα ευγενέστατο προσωπικό σημείωμα. Κι αυτό λέει. Τα μηνύματα που ανταλλάξαμε, μετέφερε, ως άλλος Ερμής, ο μήντιουμ μας, ο αδμινιστράτορας της επίσημης ιστοσελίδας του Μάικ.

Come with me
On a journey beneath the skin
Come with me
On a journey under the skin
We will look together
For the Pan within

Έχεις κερδίσει το σεβασμό κοινού και κριτικής για τους στίχους σου. Οι κέλτες με την ποίηση έχετε βαθύ δεσμό. Πιστεύεις ότι, κατά κάποιο τρόπο, η ποίηση κυλάει μες στο κέλτικο αίμα;

Ναι. Ο Κέλτης είναι ποιητής (ανάμεσα σε πολλά άλλα – πολεμιστής, ενορατικός, μάγος, κατεργαράκος). Η ποίηση κι η μαγεία του λόγου είναι στην Κέλτικη φύση. Πάντως, αυτό ποτέ δε με απασχόλησε όσο ήμουν μικρός – τότε απλά δημιουργούσα. Το σπίτι μας ήταν γεμάτο βιβλία και ποίηση και εγώ αγαπούσα τους στίχους των ποπ και φολκ τραγουδιών. Πολύ αργότερα άρχισα συνειδητά να αναρωτιέμαι τι σημαίνει να είσαι κέλτης – για την ακρίβεια όταν πήγα να ζήσω στην Ιρλανδία (μέσα της δεκαετίας του 80). Εκεί μπόρεσα να συναντηθώ με την Κέλτικη κουλτούρα από άλλη γωνία – κι η Κέλτικη κουλτούρα εκφράζεται διαφορετικά στην Ιρλανδία απ΄ ότι στα περισσότερα μέρη της Σκωτίας, είναι πιο ελεύθερη, πιο ο εαυτός της.

Αισθάνεσαι πικρία που το όνομά σου δεν αρκεί για να κρατήσει την βάση των φίλων των Waterboys και δεν πήγαν τόσο καλά τα προσωπικά σου άλμπουμ; Ή, για το γεγονός ότι, ενώ οι Waterboys έχουν τόσο ισχυρή βάση στο κοινό δεν βρίσκουν ιδιαίτερη ανταπόκριση στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης;

Όχι. Σέβομαι το γεγονός ότι οι άνθρωποι νοιώθουν διαφορετικά για ένα δίσκο που βγαίνει κάτω από το όνομα Waterboys απ ότι γι αυτόν που βγαίνει κάτω από το Mike Scott. Είναι ok. Θα ήθελα, βέβαια, να ακούγεται συχνότερα στο ραδιόφωνο η μουσική των Waterboys, αλλά χαίρομαι πάρα πολύ που τόσοι άνθρωποι έρχονται να μας δουν ζωντανά, που τόσοι πολλοί καλλιτέχνες μου ζητούν και διασκευάζουν τραγούδια μου, που έχουμε πουλήσει τόσους δίσκους – κάπου πέντε ή έξι εκατομμύρια. Ξέρω πως είμαι προνομιούχος, όντας ένας επιτυχημένος και γνωστός καλλιτέχνης που κάνει αυτό που αγαπά – παίζει μουσική και δίνει συναυλίες γυρνώντας τον κόσμο.

From the olden days and up through all the years
From Arcadia to the stone fields of Inisheer
Some say the gods are just a myth
But guess who I’ve been dancing with
The great God Pan is alive!

Ένας από τους αρχαίους έλληνες θεούς, ο Παν, μοιάζει να αποτελεί βασικό στοιχείο του ποιητικού σου οπλοστασίου. Πότε τον πρωτοσυνάντησες και τι σημαίνει για σένα; Νοιώθεις να σε συνδέει με την Ελλάδα; Μήπως βρήκες το πνεύμα του στο ελληνικό κλαρίνο – αφού κι εκείνος ήτανε πνευστός;

Πρωτοσυναντηθήκαμε στα βιβλία με τον Πάνα. Ύστερα, τον συνάντησα στο πνεύμα και τη ζωή των δυτικών περιοχών της Ιρλανδίας. Όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα, το 1990, λάτρεψα τον ήχο του κλαρίνου, όπως το άκουγα σε πόλεις και χωριά. Επέλεξα να χρησιμοποιήσω αυτό τον ήχο στο τραγούδι μου Η Επιστροφή του Πάνα (The Return Of Pan), όπου έπαιζε ο σπουδαίος κλαρινιτζής Τζωρτζ Στάθος, με τον οποίο γνωρίστηκα στη Νέα Υόρκη. Και, ναι, το ελληνικό κλαρίνο έχει, κατά τη γνώμη μου, την Πάνειο ποιότητα, είναι μαγευτικά ιδιότροπο, ένα χαρακτήρα ζωηρό κι αναβράζοντα, σαν τους χυμούς που κινούνται εντός του δέντρου ή τον άνεμο που μας παίζει παιγνίδια στην κορυφή ενός λόφου ή το μάγμα, το αίμα που κυλάει στη γη την ίδια.

So my woman of the hearthfire, harbour of my soul
I watch you lightly sleeping
and sense the dream that does unfold (like gold)
You to me are treasure, you to me are dear
So i'll give you my love with a bang on the ear

Σε πολλές αρχαίες πηγές, όπως έμαθα πρόσφατα, Έλληνες και Κέλτες παρουσιάζονται ως αδελφά φύλα. Έχουμε κι οι δύο ισχυρές ποιητικές παραδόσεις. Ο νομπελίστας μας, ο Γιώργος Σεφέρης, έλεγε πως «οι Ιρλανδοί είναι οι ρωμιοί του βορρά». Νοιώθεις να υπάρχει τέτοια σχέση; Να συνδέονται πολιτισμικά τα άκρα της Ευρώπης;

Είναι πιθανό. Συνάντησα πολλούς από τους κλασσικούς Έλληνες θεούς στα πρόσωπα και τον αληθινό χαρακτήρα του Ιρλανδικού λαού. Συνάντησα εκεί το Βάκχο, τον Ηρακλή, τον Πάνα, την Ηχώ, την Περσεφόνη. Έπαιξα μουσική μαζί τους. Έχω υπάρξει κάποιοι εξ αυτών κάποτε. Λοιπόν, οι θεοί περπατούν ακόμη τη Γη, και γελούν και μας μιλούν μες απ τα πρόσωπα των ανθρώπων, στην Ιρλανδία.

You were there in the turnstiles
With the wind at your heels
You stretched for the stars
And you know how it feels
To reach too high too far too soon
You saw the whole of the moon

Είσαι στη μουσική βιομηχανία πολλά χρόνια. Είσαι διάσημος για τις ζωντανές σου εμφανίσεις. Δεν κουράζεσαι ποτέ; Τι σε κάνει να συνεχίζεις; Βλέπεις να έχει αλλάξει η μουσική βιομηχανία μες σ’ αυτά τα χρόνια;

Είχα και διαλείμματα μες σ’ αυτά τα χρόνια. Μεταξύ του 1991 και του 1994 δεν πραγματοποίησα καμμία συναυλία – ήταν μια πολύ γερή ανάσα. Κάποιες χρονιές δουλεύω περισσότερο από άλλες. Αγωνίζομαι να κρατώ την ενεργητικότητά μου σε ένα υψηλό, ισχυρό επίπεδο, κι όλα αυτά τα χρόνια έχω μάθει τεχνικές για να το επιτυγχάνω. Δεν σπαταλάω την ενέργειά μου – προσέχω τον εαυτό μου και την ατμόσφαιρα, το περιβάλλον γύρω μου. Και επίσης, πάντα έκανα ότι ήθελα μουσικά, ποτέ δεν έπεσα στην παγίδα να κάνω αυτό που οι άλλοι περίμεναν από μένα ή αυτό που περίμενε το κοινό ή η αγορά κι έτσι ποτέ δεν κατάντησα να χωριστώ από τις πηγές της μουσικής μου έμπνευσης. Κάποτε αυτές οι πηγές μιλούν δυνατότερα, κάποτε μιλούν πιο σιγά, αλλά είμαι πάντα σε επαφή μαζί τους εντός μου, και γι αυτό είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων.

Οι Waterboys παίζουν στο Γκαγκάριν (Αθήνα) στις 9 Απριλίου και στο Μύλο (Θεσσαλονίκη) στις 10 Απριλίου.

Η συνέντευξη αυτή θα δημοσιευτεί εντός των ημερών και στην ηλεκτρονική λίστα και το επίσημο φόρουμ των Waterboys, στην αγγλική, μετά από παράκληση του υπευθύνου. Όσοι θέλουν τις ορίτζιναλ αγγλιστί απαντήσεις, μπορούν να απευθυνθούν εκεί.