Τώρα, και για τους δυό μας...

Στο σπίτι των Στάιν, στις μικρές συναντήσεις που οργάνωνε η Γερτρούδη, πρωτοσυνάντησε ο Πάμπλο τον Ανρί. Ανρί Εμίλ Μπενουά Ματίς, ο Δεσπότης της γιορτής των χρωμάτων, ο "βασιλιάς των αγρίων θηρίων", των φωβιστών. H ειρωνία του πράγματος: ο τρομερός γέρων-παις, μόνον άγριος δεν ήταν. Γεμάτος δύναμη, ναι. Μα αυτή η δύναμη δεν ήταν μόνο ζωική, ήταν και πνευματική. Οι δυό τους εις σάρκα μία. Το έργο του Ματίς... Όσο για το χαρακτήρα του, ήταν φτυστός εκείνου του Πικάσο ως προς την ξεροκεφαλιά και την εμμονή. Μάλιστα, ο Ματίς θεωρούνταν πιο νευρικός, πιο ανυπόμονος – ήταν αυτή την πλευρά του που κατεύναζε με το χρωμα.

Ο Πάμπλο, όταν γνωρίστηκαν, ήταν βυθισμένος στο μπλε. Η νιότη του κουβαλούσε σαν παράσημο μιαν άγρια, επιθετική θλίψη. Αν κάτι δεν καταλάβαινε ήταν αυτή η μανία του Ανρί με τη γιορτή, την νίκη επί του θανάτου, που ο Πικάσσο δεν έχει κατορθώσει ακόμη. Εκνευριζόταν και λίγο που όλοι αποκαλούσαν το Ματίς «Δάσκαλο». Ήταν λογικό να αισθανθεί έτσι – η συνάντηση των δύο ανδρών δεν έγινε μπρος σε δικό του έργο. Έγινε, λέει ο θρύλος, μπρος σε έναν Ματίς που είχαν αγοράσει οι Στάιν. Το «σκανδαλιστικό» κατά την κριτική, «Γυναίκα με καπέλο». Παρά το βάρος της γνωριμίας, παρά την ένταση των αισθημάτων του Πικάσσο, αναγνωρίζονται. Όπως τα λιοντάρια μυρίζουν το ένα το άλλο, ξέρουν πολύ καλά το ένα την περιοχή του άλλου. Αναγνωρίζονται ως «ίδια ράτσα» -οι βιογράφοι του Πικάσσο σημειώνουν πως είναι «δύο εχθροί γεμάτοι σεβασμό ο ένας για τον άλλο». Εχθροί γιατί ξεκινούν από τελείως διαφορετικές αφετηρίες, Ο άγριος Πικάσο του 1905 πίστευε πως «ο πόνος είναι η μοναδική πηγή κάθε τέχνης». Ο Ανρί Ματίς είναι ορκισμένο παιδί –ξέρει πως η τέχνη είναι το αιώνιο δικαίωμα σου στο παιγνίδι. Ο Ματίς ζωγραφίζει, και το λέει, τη «χαρά της ζωής».

Παρα τις διαφωνίες τους, ο Πικάσσο θα εμπιστευτεί, σε καιρούς σκληρής δουλειάς, τον γιό του, τον μικρό Πάουλο, στο Ματίς. Όταν ο μπαμπάς Πάμπλο ετοιμάζει έκθεση, ο εξάχρονος Πάουλο μένει στο σπίτι του κυρίου Ματίς. Ο Ματίς απασχολεί το μικρό, μαθαίνοντάς του να φτιάχνει κολάζ – τι άλλο! Κι όταν ο Ματίς δημιουργεί, ο Πάουλο ζωγραφίζει. Αυθόρμητα, χωρίς καθοδήγηση, υπογράφει τα παιδικά του έργα ως «Πάουλο Ματίς». Ο μπαμπάς Πικάσσο δεν το πρόσεξε στην αρχή. Όταν επιτέλους το είδε, όμως, παραξενεύτηκε ιδιαίτερα. Είχε μια μεγάλη συζήτηση με τον Πάουλο, και προσπάθησε να τον πείσει ότι είναι πραγματικά ένα αξιοπρεπές όνομα για ζωγράφο το «Πικάσσο». Γιατί κανείς να το απαρνηθεί; Ο λόγος ήταν απλός, του είπε ο Πάουλο, χωρίς δεύτερη σκέψη. «Αφού, μπαμπά, ο κύριος Ματίς είναι σοβαρός ζωγράφος. Εσύ όχι!».

Την ημέρα του θανάτου του Ματίς, ο Πάμπλο Πικάσο τον αναγνώρισε ως ισότιμο- κάτι που ο μέγας στρατηγός της Μονμάρτης δεν είχε ξανακάνει ποτέ για κανέναν. Τη μέρα του θανάτου του Ματίς, ο Πάμπλο Πικάσσο είπε στοργικά: «τώρα λοιπόν θα πρέπει να ζωγραφίζω και για τους δυό μας». Λίγο μετά αρχίζει να ζωγραφίζει τη χαρά της ζωής.

Ότι μου θύμισε η γιορτή του πατέρα. Χτες και για το Χ. μου.

Δύο Ματίς κι ένας Πικάσσο στη σειρά. Υπέροχοι δεν είναι; Η χαρά της ζωής!