Πάντα Πλήρη Θεών

"Η Πολιτεία ή οι αρχηγοί, η οικογένεια και το άτομο στον κόσμο της Ιλιάδας, σε κάθε κίνηση ή εκδήλωσή τους, βρίσκονται σε εξακολουθητική σχέση με τη θεότητα και η μεγάλη σημασία της λατρείας στο Ποίημα φανερώνει τη βαθιά πίστη των ανθρώπων αυτών στους θεούς τους που κάθε μέρα προσεύχονται και θυσιάζουν.

Οι θεοί στον κόσμο της Ιλιάδας δεν είναι καθόλου γεννήματα παραμυθιού ή απλά γεννήματα τέχνης. Το λέω αυτό επειδή βρέθηκαν μεγάλοι άνθρωποι στην Ευρώπη που ταύτισαν και παραλλήλισαν τον εαυτό τους με τον κόσμο της Ιλιάδας αλλά και την Αρχαία Ελλάδα γενικότερα, από αφορμή της αντίθεσής τους εκείνων με τον κόσμο της πίστης, δηλ., στην περίπτωση της εποχής τους, με τη χριστιανική πίστη.

Με βεβαιότητα, που κρύβει μάλιστα και κάποιο καμάρι, ο "Oλύμπιος" Γκαίτε ονομάζει τον εαυτό του Einem alten Heidem -γράμμα στον Φριτζ Τζάκομπι, 1808- θέλοντας να δηλώσει με αυτό πως εκείνος ευθυγραμμίζεται με την αρχαία Ελλάδα, ήγουν με το αντίθετο από τον κόσμο της πίστης (στο προκείμενο τον χριστιανισμό). Αλλά, που το βρήκε γραμμένο ο Γκαίτε πως ο κόσμος της Ιλιάδας και της Αρχαίας Ελλάδας, γενικότερα, και πως οι άνθρωποι εκείνοι δεν είχαν πίστη δική τους, διαφορετική, όπως ακριβώς έχουν σήμερα πίστη (αν έχουν) οι χριστιανοί;

Μια πρόχειρη αναφορά στα κείμενα της Αρχαίας Ελλάδας ένα απλό ταξίδεμα στα μνημεία του γεωγραφικού της χώρου, φτάνει για να πείσει και τον πιο αμετανόητο πως εκεί βασιλεύει πάντα κυρίαρχος ο λόγος ενός από τους δικούς τους, του Θαλή:
Πάντα Πλήρη Θεών.

Και που το βρήκε γραμμένο ο σοφός Γερμανός- ή ο νεώτερος άνθρωπος- πως το αντίθετο από τον κόσμο της πίστης είναι η απιστία (η δική του) κι όχι μια πίστη διαφορετική από μια άλλη. Η αντίθεση με τους εθνικούς στον Ευαγγελιστή Ματθαίο (στ, 7) απομένει πάντα μέσα στον κόσμο της πίστης και σημαίνει αντίθεση, όχι με την απιστία αλλά με τη λαθεμένη πίστη.[...]

Στον κόσμο της πίστης, στον κόσμο-πατέρα των πολιτισμών της πίστης (δεν υπάρχουν άλλοι πολιτισμοί) ανήκουν κι ο Όμηρος κι οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Πατέρες [...] Με τον Όμηρο αρχίζει εδώ, για τον Ελληνικό κόσμο, μια χρυσή αλυσίδα που συνδέει στενά ορισμένα θέματα από ορισμένες λέξεις από κείνες που ο Μέγας Βασίλειος μνημονεύει για τον Ποιητή των ποιητών: πάσα μεν η ποίησις τω Ομήρω αρετής εστιν έπαινος (προς τους νέους V, 26). Με άλλα λόγια ολόκληρη η ποίηση του Ομήρου παινεύει την αρετή. [...]

Αλλά, η λέξη αρετή βγαίνει από το θέμα που βγαίνει κι η λέξη Αρείων που είναι το συγκριτικό του αγαθός που είναι το θετικό του άριστος. Και από το ίδιο θέμα με την αρετή βγαίνει ακόμη το αρέσκω, το αρμόζω και το αρμονία"

"Παλίμψηστον του Ομήρου", Ζήσιμου Λορεντζάτου, Αθήνα 1978, εκδ. Δόμος

Το ποστάκιον διότι η ζωή με φέρνει στο Ζή κι αυτό το κείμενο ξανά και ξανά. Οι εικόνες όλες της θεάς Αθηνάς, που την φόρεσα χρόνια στο πέτο και τώρα τη φορά ο αυτοκράτωρ.